Bazı ileri evre demans hastaları ölümden önce (bazen altı ay kadar önce) kısa süreliğine eski hallerine dönebildiği yeni bir araştırmada ortaya çıktı. 

Sevdiklerinin ve sağlık çalışanlarının, demans hastalarının ölmeden önce aniden bilinçlerinin açıldığını, anlamlı konuşmalar yaptıklarını ve eski anılarını paylaştıklarını anlattıkları belgelenmiş vakalar 1850'lere kadar uzanıyor. Ancak daha önceki araştırmalar bu berraklık döneminin ölümden sadece saatler ya da günler önce geldiğini öne sürüyordu.

Alzheimer's and Dementia adlı bilimsel dergide yayımlanan yeni çalışma, bu tür hastaların bir kısmının ölmeden 6 aydan daha uzun bir süre önce hafızalarının kısa süreliğine geri geldiğini ortaya koydu. Bu bulgu, çeşitli türlerde berraklık dönemleri olduğunu ve hepsinin yaklaşan ölümün habercisi olmadığını gösteriyor. 

Çalışmaya göre bazı berraklık dönemleri sevilen birinin varlığı ya da müzik gibi dış uyaranlardan da kaynaklanabiliyor.

Çalışmada araştırmacılar, son evre Alzheimer ve benzeri demans hastalarında görülen berraklık epizotlarını (BE) inceledi ve herhangi bir zamanda böyle bir epizoda tanık olduğunu bildiren yakınını kaybetmiş 151 bakıcıyla anket yaptı.

Hasta bakıcıların yaklaşık yüzde 20'si hastalarının ölümden 7 gün önce BE yaşadığını bildirirken, üçte birinden fazlası hastanın BE'den bir hafta ila 6 ay sonra öldüğünü söyledi. 

Çalışmaya göre hastaların çoğunluğu (neredeyse yüzde 48'i) "BE'den sonra 6 aydan fazla" yaşamış. 

Bu tür BE'ler aile ziyaretleriyle aynı zamana denk geldi. Bu durum, hastalarla birlikte ikamet etmeyen ve en az temas kuran çocuklar tarafından daha sık bildirildi.

Bu bulgu, ailenin alışılmadık veya nadir ziyaretlerinin böyle bir hastada berrak bir yanıtı tetikleyebileceğini düşündürüyor. 

Araştırmacılar, "Ya da hastanın rutinine ve günlük bilişsel dalgalanmalarına alışkın olmayan aile veya arkadaşların bu dalgalanmalardan anlam çıkarması veya rutin ziyaretçilerin gözden kaçırdığı davranışlara daha yakından dikkat etmeye hazır olması mümkün" dedi.

Araştırmacılar, çalışmanın temel sınırlılığına atıfta bulunarak, bazı bakıcıların hastaların davranışlarını öznel olarak değerlendirerek BE diye yorumlamalarının, bu tür bir epizode olmayabileceğini belirtti.

Araştırmacılar, bu tür berrak epizodları doğrulamak ve bunların daha çeşitli hasta ve bakıcı örnekleminde geçerli olup olmadığını belirlemek için daha fazla çalışma yapılması çağrısında bulundu.

Araştırmacılar, "Bilişsel yeteneğin geçici olarak tersine dönmesinin daha iyi anlaşılması, bazı BE türlerini tetikleyecek ve diğerlerinin süresini uzatacak yöntemlere neden olabilir" dedi. 

Bu alandaki daha fazla kavramsallaştırma, bakım hizmeti veren profesyonellerin ve aile üyelerinin bu durumların olası görülme şekilleriyle ilgili uygun şekilde eğitilmesine ve aile üyelerinin desteklenmesine de yardımcı olabilir.

* İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

https://www.independent.co.uk/news

Independent Türkçe için çeviren: Gökçe Uçak