ABD bitti mi? Dünya, Batı'dan ibaret değil (2)

Önümüzdeki yüzyıl, taşıyacağı ismi bekliyor. Ama bir kez daha Amerikan yüzyılı adını taşımaması, kuvvetle muhtemel

İllüstrasyon: The Atlantic

ABD'yi New York kuleleri ile Washington'daki Savunma Bakanlığı binası arasında vuran sarsıntı, ABD'nin pek çok dostunu ve düşmanını "Amerikan yüzyılı" yerine başka bir isim aramaya sevk etti.

"Japon yüzyılı" diyen de var, "Rus yüzyılı" diyen de. Çoğu da "Çin yüzyılı" diyor. Ama kimse "Avrupa yüzyılı" demiyor. Çünkü eski Savunma Bakanı Donald Rumsfeld'in tabiriyle Avrupa "gerçekten yaşlı bir kıta" görünümünde.

Analistler ve tarihçiler, ABD'nin zayıflığı imajını tarih boyu tekrar eden doğal bir olgu olarak algıladı.

Bu olgu, dünyayı tümüyle kaplayan Roma İmparatorluğu'nun da başına geldi, üzerinde güneş batmayan Britanya İmparatorluğu'nun da…

New York patlaması da daha önce Sovyetler Birliği'nin başına gelenlerle karşılaştırıldığında geçerli bir olay gibi görünmüştü.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Ancak ABD'nin güneşinin batmasına ilişkin kehanet, aceleci ve abartılıydı. ABD'nin gücü büyümeye, Amerikan silahları gelişmeye, bilim laboratuvarları önde olmaya devam etti.

Washington'ın yeryüzünde kaybettikleri uzayda kazanıldı. Dünyanın yaşam tarzı, her yerde hüküm süren Amerikan sadeliği olarak kaldı.

Geçen yüzyılın yarısında neredeyse herkes resmî kıyafetleri ve kravatları çıkardı ve kot pantolon giymeye başladı.

"En çok satan kitapları" okur oldu, Hollywood filmleri ile şovlarına bağımlı hale geldi, Apple ve Microsoft tüm evlere ve ofislere girdi.

İnsan medeniyetleri geçmişte nasıl Doğu'dan ve onun edebiyatından, Akdeniz'den ve alfabe ile rakamların icadından geldiyse modern dünyada da her şey, Avrupa kültürünü de sıkıştıran Amerikan ve İngiliz kültürlerinin bir ürünü oldu.
 


Bu esnada diğer kültürler de ilerliyordu. Ünlü tarihçi Arthur Schlesinger, ABD'nin 1900'de en eğitimli ülke iken bu yüzyılın başında 45'inci sıraya gerilediğini söylüyor.

Süper güç, Latin Amerika ve Orta Amerika'daki en kötü diktatörlükleri ve yozlaşmış rejimleri desteklerken tereddüt etmedi.

Aynı şekilde eskiden Çinhindi olarak bilinen bölgede Vietnam ve çevresinde en kötü savaş türlerini gözler önüne serdi.

Bazı sosyologlar geçmiş dönemi, 1820 ile 1920 arasındaki İngiliz yüzyılı ve 1920 ile 2020 arasındaki Amerikan yüzyılı olarak ikiye ayırdı.

Önümüzdeki yüzyıl, taşıyacağı ismi bekliyor. Ama bir kez daha Amerikan yüzyılı adını taşımaması, kuvvetle muhtemel.

Bu konuda en çok şüphe duyanlardan biri, meşhur ilim adamı Samuel Huntington'dı.

Huntington, öncü bir Batı dünyasının kurulduğunu söyleyenlerin kibirli, yanıltıcı ve sahtekâr olup herkes için bir tehlike teşkil ettiğini ilan etmişti.


Devam edecek…

 

 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

Şarku'l Avsat

DAHA FAZLA OKU

DAHA FAZLA HABER OKU